Ukrayna ile Rusya arasındaki çatışmayı sona erdirmek amacıyla gerçekleştirilen barış görüşmelerinde kayda değer bir gelişme yaşandı. Ukrayna’nın başkenti Kiev’de düzenlenen basın toplantısında, Rusya-Ukrayna Savaşı ile ilgili açıklama yapan Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky, ABD ve Avrupalı müttefiklerle üzerinde çalıştıkları barış planı hakkında bilgi vererek, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve güvenlik garantilerinin önemine dikkat çekti.
REFERANDUM FIRSATI
Uygun güvenlik koşullarının sağlanması durumunda, ülke genelinde devlet başkanlığı seçimlerinin yapılabileceğini ifade eden Zelensky, barış planı çerçevesinde referandum düzenleyebileceklerini belirtti. Zelensky, “Ukrayna, bu anlaşmayı (barış planı) onaylamak için parlamentoya sunacak ya da ülke çapında ‘evet’ veya ‘hayır’ formatında bir referandum düzenleyecek. Ukrayna, referandumla eş zamanlı olarak seçim (devlet başkanı seçimi) yapmaya da karar verebilir.” diye ekledi.
ATEŞKES ŞARTI
Seçimlerin ya da referandumun gerçekleştirilebilmesi için en az 60 günlük ateşkesin gerekeceğini vurgulayan Zelensky, şunları kaydetti: “Savaşın sonunu netleştirecek kapsamlı bir anlaşmayla referanduma gidebiliriz. Çünkü insanlar, bu sonucun bizim için kabul edilebilir olup olmadığını seçebilir. Ardından bir referandum olabilir. Bir referandumun yapılması en az 60 gün gerektirir ve bunun için 60 gün boyunca gerçek bir ateşkese ihtiyacımız olacak. Aksi takdirde referandumu düzenlemeyiz.” Ayrıca, Zelensky, Ukrayna Parlamentosunun ancak barış anlaşmasının imzalanmasının ardından seçim tarihini belirleyebileceğini dile getirdi.
DONETSK’TE SERBEST EKONOMİK ALAN
Zelensky, ABD’nin önerdiği barış planı kapsamında, Donetsk bölgesinin “bir kısmında” serbest ekonomik bölge oluşturmak için görüşmelerin sürdüğünü aktardı. Güvenlik garantilerinin sağlanması durumunda bu konunun değerlendirileceğini belirten Zelensky, “Ukrayna için güvenlik garantileri sağlandıktan sonra taraflar, Donetsk bölgesinin bir kısmında serbest ekonomik bölgesi oluşturma olasılığını değerlendirebilir.” dedi. Oluşturulacak serbest ekonomik bölgeden Ukrayna birliklerinin belli bir mesafede çekilmesi halinde Rus ordusunun da geri çekilmesi gerektiğini ifade eden Zelensky, bu tür bir kararın alınabilmesi için Ukrayna ile ABD ve Rusya arasında ayrı bir anlaşmanın yapılması gerektiğini kaydetti.
ABD HEYETİ PUTİN İLE GÖRÜŞECEK
Zelensky, Ukrayna heyetinin son günlerde ABD’li yetkililer ile barış planı üzerinde çalıştıklarını belirtti. ABD heyetinin, bugün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile konuyu görüşebileceğini aktaran Zelensky, bu görüşmenin sonucunu yarın öğreneceklerini ifade etti. Ukrayna’nın NATO ile entegrasyon sürecinden vazgeçmeyeceğini de vurguladı.
BARİŞ PLANI DETAYLARI
Ukrayna Devlet Başkanı, barış müzakerelerinde üzerinde çalışılan 20 maddeyi şöyle sıraladı: “1- Ukrayna’nın egemenliğinin teyidi. 2- Rusya ve Ukrayna arasında saldırmazlık anlaşması ve ateşkes hattı boyunca durumun izlenmesi için bir mekanizma oluşturulması. 3- Ukrayna için güvenilir güvenlik garantileri. 4- Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin sayısı barış zamanında 800 bin personelle sınırlandırılması. 5- ABD, NATO ve Avrupa’nın, Ukrayna’ya güvenlik garantileri sağlaması. 6- Rusya’nın, Avrupa ve Ukrayna’ya yönelik saldırmazlık politikasını resmileştirmesi. 7- Ukrayna’nın Avrupa Birliği’ne katılım tarihinin belirlenmesi. 8- Barış planının yatırım anlaşmasında tanımlanması. 9- Ukrayna’nın yeniden inşası için 800 milyar dolar fon sağlanması. 10- ABD ile serbest ticaret anlaşmasının sonuçlandırılması. 11- Ukrayna’nın nükleer silahsız statüsünün güvence altına alınması. 12- Zaporijya Nükleer Santrali’nin ortak yönetimi. 13- Eğitim programları ile farklı kültürlere hoşgörünün teşvik edilmesi. 14- Donetsk, Lugansk ve Zaporijya ile Herson bölgelerinde ateşkes sağlanması. 15- Bölgesel anlaşmalar üzerine mutabakat. 16- Ukrayna’nın ticari faaliyetleri engellenmeyecek. 17- İnsani yardım komitesinin kurulması. 18- Anlaşmanın imzalanmasından sonra seçim yapılması. 19- Anlaşmanın uygulanmasının garanti altına alınması. 20- Anlaşmanın kabul edilmesinin ardından ateşkesin hemen yürürlüğe girmesi.”