E-Haberler 
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, yayımladığı yıllık rapordaki verilerle dünya genelinde artan yaşlı nüfus ve düşük doğum oranlarının ekonomik büyüme açısından önemli tehditler oluşturduğunu ortaya koyuyor. Bu durum, özellikle yükselen Avrupa ekonomilerinde yaşam standartlarının düşmesine neden olmaya başladı.
YAŞLANAN NÜFUS BÜYÜMEYE ENGEL OLUYOR
Rapora göre gelişen Avrupa’da, çalışma çağındaki nüfusun azalması, 2024–2050 döneminde kişi başı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyümesini her yıl ortalama 0,4 puan düşürecek. EBRD’nin Başekonomisti Beata Javorcik, “Demografi bugün bile yaşam standartlarını aşındırıyor. Gelecekte GSYH büyümesi üzerinde çok daha güçlü bir rüzgar tersine esecek” diyerek endişelerini dile getiriyor. Eski komünist ülkelerin “zenginleşemeden yaşlandığını” vurgulayan Javorcik, bu ülkelerde ortanca yaşın 37 olduğunu ve ortalama kişi başı gelirin 10 bin dolar seviyesinde olduğunu belirtiyor.
DOĞUM ORANLARINI DÜŞÜREN NEDENLER
Rapor, doğurganlık oranlarının düşüşünü etkileyen çeşitli faktörlerin altını çiziyor. Bu faktörler arasında değişen toplumsal normlar, çocuk sahibi olmanın kadınların kariyer gelirinde oluşturduğu kayıplar ve ekonomik güvensizlikler yer alıyor. EBRD ülkelerinde doğumu teşvik eden bazı uygulamalara rağmen, Javorcik bu politikaların kalıcı bir etki yaratmadığını savunuyor.
GÖÇ VE YAPAY ZEKA ÇÖZÜM DEĞİL
Raporda, doğum düşüklüğünü telafi edecek çapta göçün birçok ülkede politik olarak kabul görmediğine dikkat çekiliyor. Ayrıca toplumların, verimliliği artırma amacıyla yapay zeka kullanımını yaygınlaştırma konusunda “ikircikli” bir tutum içerisinde olduğu ifade ediliyor.
EN ETKİLİ ÇÖZÜM: UZUN ÇALIŞMA HAYATI
Javorcik, ülkelerin en güçlü seçeneklerinin, bireyleri daha uzun süre çalışmaya teşvik etmek olduğunu belirtiyor. Bunun için yeniden beceri kazandırma programları ve emeklilik sistemlerinde reform yapılması gerektiğini vurguluyor. “Seçmenlerle gerçekçi bir diyalog kurmamız gerekiyor” diyen Javorcik, gençlerin bugünkü demografik eğilimlerin gelecekteki etkilerini yeterince fark etmediğini kaydediyor. “Özellikle gençleri bilgilendirmeliyiz çünkü mevcut emeklilerin finanse edilmesi yükü onlara ait olacak.”
LİDERLER DE GIDAN YAŞLANIYOR
Raporda yaşlanan nüfusun siyasi sonuçları da ele alınıyor. Doğum oranlarını artırmak amacıyla uygulanan politikaların ya da göç kabulünün siyasi açıdan popüler olmadığına işaret ediliyor. Ayrıca, dünya genelinde liderlerin ortalama yaşının 60’a ulaştığı belirtiliyor. Bu rakam, ortanca yetişkin yaşının 19 yıl üzerinde, hatta otoriter yönetimlerde bu fark 2023’te 26 yıla kadar çıkabiliyor.
GENÇ ÜLKELERE REFORM ÇAĞRISI
EBRD’nin en yeni üyesi olan Nijerya gibi genç ve hızla büyüyen devletlere de durumla ilgili uyarılarda bulunuldu. Javorcik, “Bu demografik fırsat penceresi kısa süreli. Doğum oranları Afrika’nın birçok bölgesinde hızla düşüyor. Bu nedenle ülkeler, zaman kaybetmeden istihdam yaratmaya ve özel sektörü büyütmeye odaklanmalı” diyor.
