ABD’DE HÜKÜMET KAPANMA KRİZİNE ÇÖZÜM ADIMLARI ATILIYOR
ABD Senatosu, Pazar günü hükümetin kapanışına son vermek için ilk adımları attı. Ilımlı Demokratlardan oluşan bir grup, sağlık hizmeti sübvansiyonlarının uzatılacağına dair garanti olmaksızın ilerlemeyi kabul etti. Bu durum ise, birçok Demokratı kızdırarak, Amerikalıların mücadele isteğini savunmalarına neden oldu. İlk adım niteliğindeki oylamada, Senato, hükümeti finanse etmeye yönelik uzlaşma yasasını ilerletmek ve 1 Ocak’ta sona erecek Uygun Fiyatlı Sağlık Hizmeti Yasası’nın (Affordable Care Act) vergi kredilerinin uzatılması için ayrı bir oylama yapma kararı aldı. Demokratlar sürece itiraz eder ve geciktirirse, nihai onayın günler alması muhtemel.
BÜYÜK GRUP SUSKUN, ÜÇ SENATÖR ÇIKMAZI AŞTI
Söz konusu anlaşma, Demokratların yaklaşık altı haftadır talep ettiği sağlık hizmeti sübvansiyonlarının uzatılacağına dair bir garanti içermiyordu. New York Senatörü ve Demokrat lider Chuck Schumer, sekiz Demokrat senatör dışında tüm meslektaşlarıyla birlikte bu pakete karşı oy kullandı. Üç eski vali olan New Hampshire senatörleri Jeanne Shaheen ve Maggie Hassan ile Maine’den bağımsız Senatör Angus King, pazar günü altı haftalık çıkmazı sona erdirdi. Bu isimler, sağlık vergi kredilerinin uzatılması hakkında Aralık ortasında bir oylama yapılması karşılığında, iki partili yıllık harcama yasasını ilerletme ve hükümetin geri kalan fonlarını Ocak sonuna kadar uzatma taahhüdünde bulundu. Anlaşma ayrıca, 1 Ekim’deki kapanmadan bu yana Trump yönetimi tarafından gerçekleştirilen toplu işten çıkarmaların geri alınması ve federal çalışanların geçmiş maaşlarının ödenmesi gibi maddeler barındırıyor.
KRİZ Büyüyor, HAREKETE GEÇME ZAMANI
Senato Çoğunluk Lideri John Thune, anlaşmayı hızlı bir şekilde destekleyerek onay sürecini başlatmak amacıyla acil bir oylama çağrısı yaptı. Kapanma nedeniyle ülke genelinde ulaşımda aksamalar, milyonlarca Amerikalının gıda yardımlarının tehdit altında olması ve kamu çalışanlarının maaşının ödenmemesi üzerine Thune、“Artık harekete geçme zamanı” dedi. Pazar akşamı bir futbol maçından dönerken Beyaz Saray’a girişinde konuşan Başkan Donald Trump, anlaşmayı destekleyip desteklemediğine dair yorum yapmadı fakat “Görünüşe göre kapanmanın sonuna yaklaşıyoruz” ifadelerini kullandı.
BEŞ DEMOKRAT SÜRECE KATILDI
Shaheen, King ve Hassan’a ek olarak, on binlerce federal çalışanı temsil eden Virginialı Demokrat Senatör Tim Kaine de anlaşmanın ilerlemesini destekleyen oy kullandı. Illinois Senatörü ve Demokratların iki numarası Dick Durbin, Pensilvanya Senatörü John Fetterman ile Nevada senatörleri Catherine Cortez Masto ve Jacky Rosen da “evet” oyu verdi. Ilımlı Demokratlar, müzakerelerde yer alan 10-12 Demokrat senatörden daha fazlasının kendilerine katılmasını bekliyordu; ancak sonuçta yalnızca beş Demokrat oy değiştirdi ki bu, Cumhuriyetçilerin ihtiyaç duyduğu oy sayısı oldu. King, Cortez Masto ve Fetterman, hükümetin açılması yönündeki oylamada daha önce oy kullanmışlardı.
OYLAMALARDA GECİKME YAŞANDI
Oylama, Pazar akşamı geçici olarak ertelendi çünkü harcama yasalarını sıkça eleştiren üç muhafazakâr Cumhuriyetçi senatör, Utah’tan Mike Lee, Florida’dan Rick Scott ve Wisconsin’den Ron Johnson, oylarını bekletti ve Thune ile görüşerek pozisyon aldılar. Lee’nin aktardığına göre Trump ile telefonla görüşmenin ardından “evet” oyu verdiler. Teksas’tan Cumhuriyetçi Senatör John Cornyn ise kritik 60. oyu vermek için Teksas’tan geri döndü. Schumer, Demokratların öneriyi tartışmak üzere iki saati aşkın süre bir araya geldikten sonra, bunun “vicdanen desteklenemeyeceğini” ifade etti. Hükümetin açık kalmasına dair oylamada partisinden tepki gören Schumer, sağlık hizmeti konusunun aciliyetine dikkat çekti: “Artık alarm zillerini çaldık” dedi.
KARŞIT GÖRÜŞLERİN İFADE EDİLDİĞİ ANLAŞMA
Demokratlar, sağlık sigortasının daha erişilebilir hale gelmesini sağlayacak olan vergi kredilerinin uzatılması talebiyle hükümeti yeniden açmayı 14 kez reddetmişti. Cumhuriyetçiler ise sağlık hizmeti ile ilgili müzakere yapmayacaklarını belirtirken, parti liderleri perde arkasında ılımlı gruplarla bir anlaşma zemini arayışında bulundu. Anlaşma, Senato Tahsisatlar Komitesi tarafından üzerinde uzlaşmaya varılan iki partili yasa tasarılarını içeriyor; bu tasarılar, gıda yardımı, gaziler programları ve yasama organı gibi hükümetin bazı bölümlerinin finansmanını sağlıyor. Diğer tüm fonlar Ocak sonuna kadar uzatılacak, böylece yasa koyuculara kalan harcama yasalarını tamamlama konusunda iki aydan fazla zaman tanınmış oluyor.
TEMSEL SİYASETİN MALUM KALDIĞI KAPANMA SÜRECİ
Temsilciler Meclisi’ndeki Demokratlar, Senato’ya yönelik hızlı bir eleştiride bulundular. Teksas milletvekili ve Kongre İlerici Grup Başkanı Greg Casar, sağlık hizmeti maliyetlerini düşürmeyen bir anlaşmanın, Demokratlardan mücadele etmelerini bekleyen milyonlarca Amerikalıya “ihanet” olduğunu öne sürdü. Casar, X hesabından paylaştığı mesajda “Cumhuriyetçilerden yalnızca küçük bir söz almak bir uzlaşma değil, teslimiyettir” ifadelerine yer verdi. “Milyonlarca aile bunun bedelini ödeyecek,” dedi.
KAPANMA SIRASINDAKİ SÜREÇLER
İki partinin, Aralık ayında Senato’da yapılacak oylamadan önce sağlık sübvansiyonları konusunda ortak bir zemin bulup bulamayacağı belirsiz. Temsilciler Meclisi Başkanı, Louisiana’lı Cumhuriyetçi Mike Johnson, bu konuyu kendi kanadına getirmeyeceğini söyledi. Bazı Cumhuriyetçiler, milyonlarca kişi için primlerin artabileceğini dile getirerek COVID-19 döneminden kalma vergi kredilerinin uzatılmasına sıcak baktıklarını ifade ettiler. Bununla birlikte, bu sübvansiyonların kimler tarafından alınabileceğine dair yeni kısıtlamalar da talep ediliyor ve planlara ayrılan vergi gelirlerinin doğrudan bireylere aktarılması gerektiği savunuluyor. Aralarında Trump’ın da olduğu Cumhuriyetçiler, bu konuyu yasayı eleştirmek için bir fırsat olarak değerlendirerek, yasayı tamamen kaldırılması ya da köklü bir şekilde yeniden düzenlenmesini talep ediyorlar.
KAPANMANIN ETKİLERİ ARTIYOR
Diğer taraftan, hükümetin kapanmasının sonuçları ağırlaşıyor. Uçuş takip sitesi FlightAware’e göre, ABD’de Pazar günü 2.000’den fazla uçuş iptal edildi. Aynı zamanda 7.000’den fazla uçuşta gecikme yaşandı. Maliye Bakanı, hükümet açılmazsa Şükran Günü öncesi hava trafiğinin “neredeyse tamamen durma noktasına” geleceğini belirtti. Ayrıca kapanma nedeniyle açılan hukuki süreçler yüzünden Ek Gıda Yardımı Programı (SNAP) kapsamında on milyonlarca kişiye gıda yardımları gecikti. Washington’da ise maaş alamayan on binlerce kamu çalışanının yaşamış olduğu bölgede, Capital Area Gıda Bankası’nın bu mali yıl için planladığından %20 daha fazla, yani 8 milyon ek öğün dağıtacağı bildirildi.