
ÜRETİCİ VE MARKET ARASINDAKİ FİYAT FARKLILIKLARI
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kasım ayında üreticiler ile marketler arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarındaki aylık-yıllık değişimleri açıkladı. Bayraktar, kasımda üretici ve market arasındaki fiyat farkının en yüksek yüzde 253,7 ile limonda olduğunu belirtti. Bunun yanı sıra, “Limondaki fiyat farkını yüzde 204,9 ile patates, yüzde 197,4 ile kuru kayısı, yüzde 193,1 ile havuç ve yüzde 188,7 ile antepfıstığı takip etti” ifadelerini kullandı. Fiyatlar arasında limonun 3,5 kat, patates ve kuru kayısının 3 kat, havuç ve antepfıstığının ise 2,9 kat fazlaya satıldığını kaydetti. Üretici fiyatları 8 lira 25 kuruş olan limon markette 29 lira 18 kuruşa, 6 lira 13 kuruş olan patates 18 lira 69 kuruşa, 135 lira olan kuru kayısı 401 lira 52 kuruşa, 11 lira 50 kuruş olan havuç 33 lira 71 kuruşa ve 240 lira olan antepfıstığı 693 liraya satıldı. Kasım’da fiyatı en fazla artan ürün markette patlıcan, üreticide ise karnabahar olurken, fiyatı en fazla düşen ürün markette portakal, üreticide limon oldu.
MARKET FİYATLARINDA DEVAM EDEN ARTIŞ
Yüksek enflasyon nedeniyle market fiyatlarında artış devam ediyor. Enflasyonun rakamsal olarak düştüğü görülse de bu durum market raflarında kendini göstermiyor. Bayraktar, “Kasım ayında markette 42 ürünün 38’inde fiyat artışı, 4’ünde fiyat düşüşü oldu” dedi. Markette en fazla fiyat artışı yaşayan ürün yüzde 69,2 ile patlıcan, ardından yüzde 47,5 ile domates, yüzde 42,3 ile kuru soğan, yüzde 39,4 ile karnabahar olarak sıralandı. Marketlerde fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 17,2 ile portakal oldu ve portakaldaki düşüşü yüzde 4,4 ile limon ve yüzde 3,2 ile tavuk eti izledi.
ÜRETİCİNİN MALİYETLERİNDE ARTIŞ
Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz, tüm sektörleri olumsuz etkiliyor. Üreticilerin maliyetlerindeki artış fiyatlara yansıyor. Kasım ayında üreticide 34 ürünün 20’sinde fiyat artışı olurken, 7’sinde fiyat düşüşü görüldü. Bayraktar, “Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 17,5 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 15,1 ile kabak, yüzde 10,8 ile zeytinyağı, yüzde 4,2 ile havuç izledi. Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 153,4 ile karnabaharda görüldü” ifadelerini kullandı. Karnabahardaki artışın ardından, beyaz lahana yüzde 113,8, patlıcan ve kuru soğan ise yüzde 100 artış gösterdi.
FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN SEBEPLERİ
Ekonomik kriz sebebiyle üreticilerin fiyatlarında değişiklikler yaşanıyor. Bunlar arasında mazot gibi giderler ve mevsimsel etkiler bulunuyor. Bayraktar, “Zeytinyağı piyasasında durgunluk görülüyor. Talepteki azalma nedeniyle fiyat düşüşü yaşandı. Arzdaki azalış lahana fiyatlarında artışa yol açtı” dedi. Patlıcandaki fiyat artışının tarladan sera üretimine geçişte yaşanan arz düşüşünden kaynaklandığını belirtti. Ayrıca, “Soğan ve patates depoya alındı. İşçilik maliyetleri ve depo maliyetleri üzerine eklendiği için fiyatı arttı. Limonda ve kabakta fiyat düşüşü ise arz artışından kaynaklanıyor. Arzın düşmesi ve talebin artması üreticide karnabahar fiyatının yükselmesine sebep oldu” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.