E-Haberler 
Türkiye’de hızla gelişen esnaf kurye modeli, vergi sisteminde önemli boşluklar oluşturuyor. Özellikle motokuryeler, sosyal medya platformları üzerinden organize olarak sahte fatura sağlamanın yollarını geliştirerek vergi yükümlülüklerini azaltıyor. Bu süreçte bazı kuryeler, tanınmış markalarla ilişki kurmadan yerel lokanta ve market gibi işletmelere fatura kesmeden haksız kazanç elde ediyor.
SİSTEMİN İŞLEYİŞİ
Bir e-ticaret platformu üzerinden gelen siparişi dağıtan bir kuryenin, ay sonunda A şirketinden hak ediş alabilmesi için 100 bin liralık fatura kesmesi gerektiği biliniyor. A firması, bu tutarı motokuryenin hesabına yatırıyor. Ancak motokuryenin yakıt, yemek ve motosiklet bakım gibi masraflarının yanı sıra başka bir harcaması olmadığı için yasa dışı yollarla komisyon karşılığında fatura temin edebiliyor. Bu durum, kuruyenin 100 bin liralık faturası üzerinden, komisyonla elde edilen sahte faturalar yüzünden vergi kayıplarına yol açıyor.
SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEN VERGİ KAÇIRMA İLANI
Kuryelerin dayanışma amacıyla kurduğu sosyal medya sayfalarında, “KDV açığınız için fatura kesilir” ifadesi dikkat çekiyor. Çoğu motokurye, e-arşiv ve e-fatura sistemleri aracılığıyla KDV eksikliklerini sahte faturalarla kapatmaya çalıştıklarını bilmeden hareket ediyor. Bazı kuryelerin muhasebecileri de sahte fatura bulma işlemini gerçekleştirerek bu suistimalin yaygınlaşmasına katkıda bulunuyor.
SÖZDE DÜZENLİ FİYATLARLA BÜYÜK KAYIP
Yedek parça faturalarını yalnızca yüzde 1, e-fatura için ise yüzde 3 komisyonla temin edebileceğini belirten şahıslar, ciddi vergi kayıplarının yaşanmasına sebep olabiliyor. Motokuryelerin aylık gelirleri 100 bin lirayı geçerken, neredeyse hiç vergi ödememeleri, denetimlerin artacağı endişelerini doğuruyor. Vergisiz gelir elde eden bu kuryeler, BAĞ-KUR primlerini de ödemeyerek kayıtlı çıkıyor. Böylelikle yüksek kazanç elde eden kurye, sadece birkaç bin liralık vergi ödemekle yetiniyor.
FAZLA FATURA İLE VERGİ KAÇIRMAYA ÇALIŞIYORLAR
Motokuryelerin kullandığı araçlar genellikle ekonomik fiyatlı scooterlardan oluşuyor ve bu motosikletlerin maliyeti 50 bin ile 150 bin lira arasında değişebiliyor. Her ay, bakım ve yedek parça gibi faturaları komisyonla temin ederken, bu kuryelerin kazanç göstermeden motorlarının bakım-onarım masraflarına çalışıyormuş gibi bir izlenim yaratması, vergi kaçakçılığını tespit etmek için önemli bir yöntem olarak öne çıkıyor.
UYUMSUZLUK YAŞANAN UTTS SÜRECİ
UTTS zorunluluğu, akaryakıt harcamalarını vergiye tabi gider olarak beyan eden her türlü işletme için geçerli hale geldi. Motosikletlere entegre edilen çip sayesinde satın alınan yakıtın faturası otomatik olarak mali sistemde kayıt altına alınıyor. Ancak sahte fatura kesen bazı kişiler, UTTS’li plaka ile garantili, problemsiz akaryakıt gider fişleri sağladıklarını iddia ediyor.
DENETİM ENDİŞESİ
Kurye çalışanları, Maliye Bakanlığı’nın denetim yapma ihtimalinden dolayı büyük bir endişe taşımakta. Yasa dışı olarak gelir elde etmeye çalışan bazı kuryelerin yanı sıra vergilerini düzenli ödeyen ifadeler de mevcut. Vergi kaçıran esnaf kuryelerin, ileride büyük cezalarla karşılaşma korkusu, onları daha da temkinli hale getiriyor.
