
JELOJİ BİLİMCİLERİNDEN DEPREM ARAŞTIRMALARI
Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve AFAD Bilimsel Destek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 6 Şubat 2023’te meydana gelen büyük depremlerin Pazarcık ve Elbistan merkezli olduğunu belirtiyor. Bu depremlerin, Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan iki faydın etkisiyle gerçekleştiğini ifade eden Sözbilir, “Bölgedeki diğer faylara ilişkin çok sayıda bilim insanı araştırmalar yapıyor ve özellikle bu büyük depremlerde kırılmayan fayların ön plana alındığını” aktarıyor. Özellikle Maraş Fay Zonu’nun dikkat çekici olduğunu belirten Sözbilir, bu fayın henüz kırılmadığını, “Bu fayın 6,8’e kadar deprem üretme olasılığı var” dedi.
MARAŞ FAY ZONU İNCELEMELERİ
Prof. Dr. Sözbilir, Maraş Fay Zonu’nun en güneydeki aktif kolu üzerinde 5 hendek açtıklarını ve bu fayın geçmişte ne zaman kaç deprem ürettiğini ortaya koyduklarını söylüyor. Çalışmanın sonuçlarına göre, “Maraş Fay Zonu’nun en güneyindeki parçanın aktivitesinin en yüksek olduğunu, dolayısıyla bu parçanın yapılaşma anlamında kapatılması gerektiğini devletimize önerdik.” Gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda, bu fayın son 10 bin yılda 3 deprem ürettiği ve 3 bin yıla yakın bir depremsellik aralığı bulunduğu kaydediliyor. Ayrıca, Maraş Fay Zonu’nun üzerinde en son deprem kayıtlarının 1500’lerde olduğu hatırlatılıyor.
FAYLARIN KIRILMA İSTATİSTİKLERİ
Sözbilir, 6 Şubat depreminin ilkinde Narlı, Erkenek, Pazarcık ve Amanos gibi fay segmentlerinin kırıldığını, ikinci depremde ise Çardak ve Doğanşehir fayının etkilendiğini dile getiriyor. Malatya Fayı’nın ise henüz kırılmayı başaramadığını bildiriyor. 16 Ekim’de Malatya’nın Kale ilçesinde meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki depremle beraber, Erkenek ile Pütürge arasında daha önce kırılmayan fayın kırıldığını ve Elazığ tarafına doğru artık kırılmayan parçanın kalmadığını ifade ediyor. Öte yandan, Bingöl tarafında hala kırılmamış parçaların bulunduğunu da vurguluyor.
SİSMİK BOŞLUK VE GELECEK DEPREM BEKLENTİLERİ
Prof. Dr. Sözbilir, Bingöl tarafında da kırılmayan parçaların olduğunu belirtiyor. Yedisu Segmenti’nin bulunduğu bu bölgede, “Kuzey Anadolu Fayı’nın bir kolu o. Bingöl tarafındaki Doğu Anadolu Fayı’nın parçası da henüz kırılmış değil.” diye ekliyor. Bu nedenle, bu alanlarda gelecekte deprem beklentisinin olduğu, “Çünkü onlar sismik boşluk sınıfında. Yani deprem aralığı artık günümüzde deprem üretmesi gerektiğini söylüyor.” şeklinde ifade ediyor. Güneyde ise Ölüdeniz Fayı’nın varlığına dikkat çekiyor; bu fayın 6 Şubat depremlerinde kırılmadığını ve “Sakçagöz, Yesemek, Hacıpaşa gibi, ülke sınırları içinde kalan fay parçaları henüz kırılmış değil.” diyerek devam ediyor. Kısaca, Türkiye genelinde halen incelenmesi gereken birçok fay bulunduğu ve çeşitli araştırmaların devam ettiği görülüyor.