E-Haberler 
İRAN’IN ASKERİ STRATEJİSİ VE BÖLGESEL GÜÇ KAYIPLARI
Geçtiğimiz kırk yıl boyunca İran, askeri uzmanlarını, milyarlarca dolarını ve gelişmiş silahlarını büyük bir projeye yönlendirdi. Bu proje, “Direniş Ekseni” adı verilen bir ittifak aracılığıyla Orta Doğu’daki ABD ve İsrail etkisine karşı koymaktı. Beş Orta Doğu ülkesindeki benzer düşünceye sahip silahlı gruplar ve hükümetlerden oluşan bu ittifak, İran’a gücünü Akdeniz’in batısına ve Umman Denizi’nin güneyine kadar yayma fırsatı verdi. Ancak bu ‘eksen’ oldukça kısa bir süre içinde büyük oranda güçsüzleşti.
SURİYELİ İSYANCILARIN HIZLI BAŞARISI
Suriyeli isyancı gruplar, hükümetin askeri güçleri karşısında çok az direniş gösterdi ve Beşar Esad’ı iki haftadan daha kısa süre içinde devirmeyi başardı. Hizbullah ve Gazze Şeridi’ndeki Hamas, İsrail ile sürdürülen bir yılı aşkın süredir devam eden savaş nedeniyle zayıflamış durumda. İran ile bağlantılı Iraklı milisler ve Yemen’deki Husiler, hâlâ güçlerini korusa da coğrafi olarak İsrail’le çatışmalara daha uzaktalar. Dolayısıyla İran, bölgesel ittifakını yeniden oluşturmayı planlasa bile, eski gücüne erişmesinin uzun süreceği anlaşılıyor.
İRAN’IN SİYASİ KAYIPLARI ÜZERİNE ANALİZLER
ABD’nin eski Suriye Büyükelçisi ve Middle East Institute kıdemli araştırmacısı Robert Ford, İran’ın müttefiklerinin çeşitli yenilgilerini değerlendirirken, “En önemli bölgesel gelişme İran’ın bu stratejik kaybıdır” açıklamasını yapıyor. Esad yönetimindeki Suriye, İran’ın Lübnan’daki Hizbullah’a silah ve malzeme tedarik etmesi için önemli bir kara koridoru sağladığı için ittifak açısından kritik bir öneme sahipti. İsrail, bu boru hattını kesmeye çalışıyordu ve İran için de bunu korumak önemli bir öncelikti. Esad’ın devrilmesi ve Suriye’nin gelecekteki liderliğinin belirsiz hale gelmesi, İran’ın stratejik güzergahını kontrol etmesinin olanaksızlaşacağını gösteriyor.
HİZBULLAH’IN GELECEĞİ ÜZERİNDEKİ RİSKLER
Ford, Suriye’nin başkenti Şam’ın isyancıların eline geçmesinin hemen öncesinde yaptığı açıklamada, “Esad hükümetinin yerini, Lübnan Hizbullah’ı ile işbirliği yapmayan başka bir hükümet alırsa, İranlılar büyük bir stratejik yenilgiye uğrayacak” dedi. Bu durum, İran’ın Hizbullah’ı yavaş ve istikrarlı bir şekilde yeniden şekillendirme umuduna büyük bir darbe olacaktır. İran, uzun zamandır Esad’ı destekliyor ve ülkenin 13 yıllık iç savaş sürecinde ona askeri destek sunuyordu. Ancak, İran’ın Devrim Muhafızları’nın büyük bir kısmı, Hizbullah ile yakın çalışan danışmanları ve komutanları, Cuma günü Suriye’yi terk etmeye başladı. Analistler, İran’ın Esad’a askeri bir destek sunma konusunda isteksizleştiğini ve bunun, Esad için savaşmaya istekli olamayan kendi güçlerinin durumunu daha belirgin hale getirdiğini ifade ediyor.
