
GENEL SEÇİMLERİN ARDINDAN HÜKÜMETİN DÜŞMESİ
Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından 7 Temmuz’da sona eren erken genel seçimlerden sonra Cumhuriyetçiler partisinden Başbakan Michel Barnier’in oluşturduğu merkez sağ azınlık hükümeti, muhalefetle 2025 bütçesi ve sağlık sigortası bütçesi konusunda anlaşma sağlayamayınca meclisteki gensoru önergesi kabul edildi. Dün akşam yapılan oylamada 331 milletvekilinin desteğiyle Barnier hükümeti düşürüldü. Bu durum, Fransa’da 5. Cumhuriyet döneminde sadece 90 gün görevde kalan en kısa süreli hükümet olma özelliğine sahip olmasını sağladı. Beklenen gelişme de yaşandı ve Barnier istifa etti. Cumhurbaşkanlığı, başbakanın istifasını onayladığını açıkladı. Barnier’in yeni bir hükümet kurulana kadar geçici olarak görevi sürdüreceği aktarıldı.
5. CUMHURİYET’TE HÜKÜMETİN DÜŞMESİ TARİHİ BİR OLAY
Fransa’da 5. Cumhuriyet dönemi 1958 Anayasası’nın uygulanmasıyla başladı. O dönemde Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle, 1962 yılında anayasa reformu talep etti. Ancak bu isteği mecliste olumsuz tepki aldı. Görevdeki Başbakan Georges Pompidou’ya karşı bir gensoru önergesi verildi ve bu önerge kabul edildi. Pompidou istifasını sunarken, De Gaulle, 9 Ekim 1962’de meclisi feshederek erken seçim kararı aldı ve ardından Pompidou yeniden başbakan olarak atandı. 5. Cumhuriyet boyunca defalarca hükümete yönelik gensoru önergesi verilse de, 1962’den sonra ilk kez dün akşam bu konuda yeterli çoğunluk sağlandı ve Barnier hükümeti 3 ayda düştü.
HÜKÜMETİN KISA SÜREDE DÜŞMESİ VE SEÇİMLERİN SONUCU
Fransa’da temmuzda yapılan seçimlerden sol ittifak NFP birinci çıkarken, aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) oylarını önemli derecede artırdı. Macron’u destekleyen merkez sağ partiler ise beklenen başarıyı elde edemedi. Macron’un meclisi feshederek gittiği erken seçimlerde hiçbir parti ya da ittifak gerekli çoğunluğu sağlayamadı. Seçimler, Fransız siyasi tarihinin en parçalı meclis yapısını ortaya çıkardı ve mecliste 3 ana blok oluştu: aşırı sağ, sol ve merkez sağ. Macron, siyasi gelenekleri gözetmeden en çok milletvekili olan parti yerine, mecliste en küçük partilerden olan Cumhuriyetçiler’den ılımlı bir isim olan Barnier’i başbakan atadı. Aşırı sağcılar başlangıçta bu hükümete örtük destek verirken, sol ittifak baştan itibaren karşı çıktı. Kamu borçlarıyla mücadele eden Fransa’da, yeni hükümetin ilk zorlu sınavı bütçe tasarısına ilişkin olacaktı.
DEVAM EDEN BÜTÇE TARTIŞMALARI VE GENSORU ÖNERGESİ
Barnier’nin 40 milyar avro tasarruf ve 20 milyar avro vergi artışı öngördüğü bütçe tasarısı muhalefet cephesinde yeterince onay alamadı. Aşırı sağcılar vergi artışına karşı çıkarak “Fransızlar yerine göçmenlere yönelik harcamalardan tasarruf edilmesi gerektiğini” savundu. Solcular ise hükümetin sosyal sigorta harcamalarındaki kesintilere itiraz etti. Uzun süren bütçe görüşmelerinin ardından hükümet uzlaşmak için bazı tavizler verse de bu yeterli bulunmadı. Son olarak 2 Aralık’ta Barnier’in 2025 sağlık sigortası oturumunda, tasarının meclisten geçebilmesi için Anayasanın 49. maddesinin 3. fıkrasını devreye sokması büyük tepki aldı. Bunun üzerine, 3 aydır hükümete örtük destek sağlayan aşırı sağcılar ve başlangıçtan beri karşı olan solcular, gensoru önergesi vereceklerini ilan etti. 4 Aralık’ta mecliste yapılan güven oylamasına 311 milletvekili destek verdi ve böylece hükümeti düşürmek için gereken 288 milletvekili sayısı aşıldı.