2026 YILI CUMHURBAŞKANLIĞI YILLIK PROGRAMI İLE FİNANSAL SİSTEMDE DEĞİŞİKLİKLER
2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan bilgilere göre, finansal sistemde temel değer saklama aracının Türk lirası cinsinden varlıklar olması ve hanehalkı, firma ve bankacılık kesimlerinin varlık ve yükümlülüklerinde Türk lirası cinsinden kalemlerin ağırlıklarının artırılması destekleme hedefi olarak öne çıkıyor. Bu doğrultuda, bankacılık sektöründeki yükümlülüklerde Türk lirası mevduatın toplam mevduat içindeki payının artmasını teşvik eden düzenlemeler uygulanmaya devam edecek. Ayrıca, bankacılık sektörünün varlıklarında yabancı para kredi ağırlığının artmasını engelleyen düzenlemelerin sonuçlarının da izleneceği belirtildi. Bankacılık sektöründe Basel III Final düzenlemesine uyum sağlanması için AB mevzuatı dikkate alınarak gerekli değişiklikler yapılacak ve uygulama aşamasına geçilecek. Bunun yanı sıra, Mali Suçları Araştırma Kurulunun (MASAK) teknik altyapısının güçlendirilmesi ve idari yapısının iyileştirilmesi sağlanacak.
DİJİTAL ALANDA YENİ DÜZENLEMELER HEDEFİ
2026 yılında dijital alanda yeni düzenlemeler yapılacak ve ödemeler alanında verimliliği artıracak adımlar atılacak. Sektördeki tüm kuruluşların kurumsallık ve güvenlik düzeyinin artırılması yönünde çalışmalar yapılacak. Bankalar ile banka dışı ödeme hizmeti sağlayıcıları arasında rekabeti engelleyici durumların oluşumunu önleyecek tedbirler alınacak. Ayrıca, finans sektöründe ortak dijital altyapı kullanımı ve çeşitli operasyonların birlikte gerçekleştirilmesiyle maliyetlerin azaltılması hedefleniyor. Bankaların ve banka dışı finansal kuruluşların ihtiyaç duyması halinde altyapılara eşit şartlarda ulaşımı için gerekli önlemler alınacak ve bu kapsamda ödeme hizmeti sağlayıcı kuruluşlar ile bilgi sistemlerine ilişkin faaliyetler, ilgili mevzuat çerçevesinde düzenlenecek.
BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER
Ağustos 2025 itibarıyla bankacılık sektöründe 38’i mevduat, 20’si kalkınma ve yatırım, 9’u ise katılım bankası olmak üzere toplam 67 banka aktif olarak faaliyet gösteriyor. Bu dönemde, bankacılık sektörünün toplam aktif büyüklüğü Türk lirası cinsinden yıllık yüzde 41,1 artarak 41,9 trilyon lira, dolar bazında ise yüzde 16,9 artarak 1 trilyon 22 milyar dolar seviyesine ulaştı. Yerli özel bankalar sektör aktiflerinin yüzde 28,7’sini, yabancı bankalar yüzde 24,6’sını, kamu bankaları ise yüzde 46,8’ini temsil ediyor. Geçen yılın aynı ayına göre özel bankaların payında azalma görülürken, kamu bankalarının payında artış kaydedildi. Ayrıca, mevduat bankalarının payı azalırken katılım bankalarıyla kalkınma ve yatırım bankalarının payında artış yaşandı.
KREDİ DAĞILIMINDA KURUMSAL KREDİLER ÖNE ÇIKIYOR
Bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi Ağustos ayında önceki yılın aynı ayına göre yüzde 40,9 artarak 20,6 trilyon lira seviyesine ulaştı. Kredilerin dağılımına bakıldığında, toplam kredi hacminin yüzde 46’sının kurumsal kredilerden, yüzde 26,2’sinin KOBİ kredilerinden, yüzde 12,2’sinin tüketici kredilerinden ve yüzde 15,7’sinin kredi kartlarından oluştuğu görülüyor. Sıkı parasal duruş ile finansal istikrarı destekleyen makro ihtiyati tedbirler çerçevesinde ticari ve tüketici kredilerine yönelik aylık büyüme sınırlarının uygulandığı belirtiliyor. Ağustos 2025’te geçen yılın aynı dönemine göre ticari kredi artışı yüzde 39,2, tüketici kredi artışı ise yüzde 39,6 seviyesinde gerçekleşti. Ayrıca, kredilerin takibe dönüşüm oranında (TDO) bir artış yaşanırken, bu durum tüketici kredileri ile kredi kartlarının alacak bakiyesindeki yükselişten kaynaklı olarak gözlemlendi.
MEVDUAT SİGORTA SİSTEMİ GÜÇLENİYOR
Ağustos 2025 itibarıyla mevduat sigorta sistemi kapsamında 38 mevduat ve 9 katılım bankası üye olarak faaliyet gösteriyor. Menkul kıymetlerin, kısa vadeli fonların ve diğer kredilerin payında artış yaşanırken, 2025 yılı için gerçek ve tüzel kişilere ait mevduat ve katılım fonlarının 950 bin liraya kadar olan kısmı TMSF güvencesi altında bulunuyor. Toplam sigortalı mevduat Ağustos 2025 itibarıyla 6,7 trilyon lira seviyesine ulaşarak toplam mevduatın yüzde 28,1’ini oluşturuyor. Mevduat sigortacılığının rezervi ise 466 milyar lira seviyesine yükselerek sigortalı mevduatı karşılama oranı yüzde 6,9 ile uluslararası ölçekte yüksek kabul edilen bir seviyeye ulaşmış durumda. Bankacılık sektörünün uzun vadeli likidite pozisyonuna dair temel göstergelerden biri olan kredi/mevduat oranı, Ağustos 2025 itibarıyla tüm sektör için yüzde 86’ya yükseldi. Türk lirası bazında bu oran yüzde 85, yabancı para bazında ise yüzde 87 seviyesinde gerçekleşti.