E-Haberler 
Avrupa Birliği, üzerinde on yılı aşkın süreyle çalıştığı dijital sınır kontrol sistemi bugün resmen faaliyete geçti. Yeni uygulama olan “Giriş-Çıkış Sistemi (EES)” aracılığıyla, pasaportlara damga basma uygulaması sona eriyor; bunun yerine, giriş yapacak yolcuların parmak izi ve yüz tanıma sistemi aracılığıyla biyometrik verileri kaydedilecek. Ancak uzmanlar, sistemin ilk günlerinde havalimanları ve tren istasyonlarında yoğun kuyrukların oluşabileceği uyarısında bulunuyor.
PASAPORTA DAMGA YOK YÜZ TARAMASI VAR
12 Ekim itibarıyla AB ülkelerine giriş yapacaklar için yeni bir dönem başladı. Artık Avrupa’ya gelen her ziyaretçinin biyometrik verileri, özel tarayıcılarla parmak izi ve yüz fotoğrafı olarak kaydedilecek. Sınır kapılarında pasaport damgalama işlemi tamamen sona eriyor. Yeni sistem, AB’de kısa süreli kalan yolcuların sürelerini otomatik olarak takip edebilecek. Vizesiz veya izinsiz kalan yolcular anında tespit edilecek. Kısa süreli ziyaret süresi, 180 gün içinde en fazla 90 gün olarak belirleniyor.
TÜRK VATANDAŞLARI DA ETKİLENECEK
Sistem, Türkiye dahil olmak üzere AB dışından gelen tüm yolcuları kapsıyor. Vizesi olan Türk vatandaşlarının da Avrupa’ya girişte parmak izi ve yüz tanıma işlemine tabi tutulacağı kaydediliyor. Ancak Kıbrıs Cumhuriyeti ve İrlanda, Schengen alanı dışında bulunduğu için bu uygulama dışarıda kalıyor. Toplanan biyometrik veriler, İzlanda, Norveç, İsviçre ve Lihtenştayn gibi Schengen üyesi ülkelerde de kullanılacak ve üç yıl süreyle saklanacak. AB yetkilileri, biyometrik veri kaydının ilk seferde zaman alabileceği; ancak sonraki seyahatlerde işlemlerin daha hızlı olacağını belirtiyor.
KUYRUK ENDİŞESİ HAVALİMANLARI TEDİRGİN
Yeni sistemin en fazla tartışılan yönü yoğunluk riski oluyor. Avrupa’nın yoğun havalimanlarında parmak izi ve yüz tarama süreçlerinin uzaması, ek uzun bekleme kuyruklarına yol açma potansiyeline sahip. Fransa ve Almanya gibi büyük ülkeler, sistemin başlangıcında sınırlı sayıda kontrol uygulayarak kademeli olarak devreye almayı planlıyor. Estonya ve Lüksemburg ise uygulamayı ilk günden itibaren tam kapasiteyle hayata geçirecek. Hırvatistan’da veri toplama süresi başlangıçta günde 4 saat olacak, Aralık ayında ise 12 saate çıkarılacak. Slovenya da aşamalı geçiş yapacak.
PASAPORTUN GERÇEK SAHİBİNİ DOĞRULAYACAK
Avrupa Parlamentosu raportörü Assita Kanko, yeni sistemin sahte pasaportların kullanımını önlemeyi amaçladığını ifade ederek, “Bu sistem, pasaportu taşıyan kişinin gerçekten o kişi olduğunu doğrulama imkânı sağlayacak. Büyük sistemlerde başlangıçta bazı aksaklıklar olabilir ama kademeli geçiş planı bu riskleri azaltacak,” dedi. Kanko ayrıca, “Yoğunluk ya da teknik sorunlar yaşanırsa, yerel sınır görevlileri sistemi geçici olarak devre dışı bırakabilecek,” açıklamasında bulundu.
DÜZENSİZ GÖÇE KARŞI YENİ HAMLE
Avrupa Komisyonu, EES sisteminin düzensiz göç ve vize suistimallerini önlemeye yardımcı olacağına dikkat çekiyor. Fransa İçişleri Bakanlığı’na göre sistem, kısa süreli turist vizesiyle girip sonrasında oturma izni talep eden kişilerin hareketlerini izleyecek. Ayrıca, iltica başvurusu reddedilen bireylerin Schengen Bölgesi’ni terk edip etmediği bu sistemle takip edilebilecek.
SONRAKİ ADIM ETIAS GELİYOR
EES sistemi, Avrupa’nın bir sonraki dijital sınır planı olan ETIAS (Avrupa Seyahat Bilgileri ve Yetkilendirme Sistemi) için de hazırlık yapıyor. ABD’nin ESTA sistemine benzer bir uygulama olarak gelecek yıl hayata geçmesi bekleniyor. ETIAS çerçevesinde, vizesiz seyahat eden ülkelerin vatandaşları Avrupa’ya gitmeden önce çevrimiçi form dolduracak, 20 euro ücret ödeyecek ve onay bekleyecek. ETIAS iznine sahip olmayan yolcular, uçuşa alınmayacak veya Schengen sınırında geri çevrilecek.
10 YILLIK BEKLEYİŞ SON BULDU
AB, EES sistemini yaklaşık on yıldır planlıyor; ancak pandemik dönem ve teknik sorunlar nedeni ile uygulamanın hayata geçişi bir dizi kez ertelendi. Yeni uygulama ile birlikte Avrupa Birliği, dijital sınır güvenliği alanında tarihi bir değişim sürecine girmiş oldu. Yetkililer, “Amaç, güvenliği artırmak; ama bekleme süreleri kısa vadede artabilir,” diyerek seyahat edecek bireyleri sabırlı olmaya davet ediyor.
