E-Haberler 
DİJİTAL ARŞİV PROJESİ İLE TÜRKİYE’DE BİR İLK GERÇEKLEŞİYOR
Türkiye’de gerçekleştirilecek bir yenilikle, 10 bin insan iskeleti ve fosili dijital ortamda arşivlenecek. Üç boyutlu taramalarla hazırlanan bu dijital arşiv, arkeoloji ve antropoloji alanlarına önemli katkılarda bulunarak Anadolu’nun tarihi değerlerini uluslararası bilim dünyasına sunacak. Bugünün hızlı gelişen teknolojisinde, dijitalleşme bilim camiasında önemli bir yere sahip. Özellikle geçmişi anlamaya yönelik alanlarda, dijital teknolojiler araştırma süreçlerini dönüştürüyor. Söz konusu alandaki dikkat çekici gelişmelerden biri, iskelet ve fosil koleksiyonlarının dijitalleştirilip geniş arşivler oluşturulması. Türkiye’de ilk defa uygulanacak bu dijital arşivleme projesi, arkeolojik verilere ve insanlık tarihine dair bulguların dijital ortamda saklanarak dünyanın dört bir yanındaki araştırmacılarla paylaşılmasını sağlayacak.
DİJİTALLEŞME İLE YENİ FIRSATLAR SUNULUYOR
Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) Antropoloji Bölümü Fiziki Antropoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ahmet İhsan Aytek, bu dijital dönüşümün öncülüğünü yapıyor. Aytek, “Antropoloji Laboratuvarlarında çok zengin bir iskelet ve fosil koleksiyonumuz var. Yaklaşık 7 bin insan kemiğinin yanında Türkiye’deki yaklaşık 30 farklı alandan gelen hayvan kemikleri ve bizim kendi kazımızı yaptığımız Denizli’den birçok fosilimiz bulunuyor. Bunların üzerinde birçok bilimsel araştırma gerçekleştiriyoruz” şeklinde konuştu. Aytek, dijitalleşmenin sağladığı avantajları ise, “Teknolojinin de gelişmesiyle beraber dünyanın birçok yerinde üç boyutlu teknolojileri de kullanmaya başladılar. Geleneksel metotlarla metrik ölçülerimizin, morfolojik değerlendirmelerimizin yanında üç boyutlu görüntü elde ederek kemiğin ya da fosilin bütün noktalarından çok daha fazla bilgi elde edip bunları dijital anlamda çok daha üst düzey yayınlara dönüştürebiliyoruz” diyerek vurguladı.
DİJİTAL ARŞİV KALİTESİ ARTIRILACAK
Proje çerçevesinde laboratuvardaki iskeletler ve fosiller dijitalleştirilecek ve böylece Türkiye’de bir ilk olan bir dijital arşiv oluşturulacak. Bu arşiv, kemiklerin ve fosillerin dijital ortamda saklanmasını sağlayacak ve ayrıca bilim insanlarının kullanımına sunulacak. Aytek, projedeki hedeflerini şu şekilde açıkladı: “Bizim bu taramalardaki bir diğer amacımız dijital gerçekleştirmek. Bu da Türkiye’de ilk olacak. Çok zengin bir koleksiyonumuz var. Bu koleksiyon sadece iskeletlerden oluşmuyor. Çok önemli patoloji ve hastalıklardan da oluşuyor.” Dijital arşiv projesinin yalnızca uzmanlara değil, aynı zamanda geniş bir bilimsel araştırma yelpazesine de önemli bir kaynak oluşturacağını vurgulayan Aytek, “Uzun vadede elimizdeki bütün tanımlanabilir iskeletleri ve fosilleri dijital ortama aktarıp üç boyutlu taramalarını yapıp bir web sitesi vasıtasıyla dünyaya açmak istiyoruz” dedi.
DİJİTALLEŞTİRMEYLE BİLİME KATKI SAĞLANACAK
Dijitalleştirme projesi tamamlandığında, 10 bin insan iskeleti ve 10 binden fazla hayvan iskeleti ile fosilin dijital arşivde bulundurulması hedefleniyor. Doç. Dr. Aytek, “Biz yaklaşık olarak 30 farklı arkeolojik alanda çalışıyoruz. Bu 7 bin insan iskeletinin yanında, buraya getirmediğimiz insanlarımız da var. İleriye dönük olarak onları da dahil ettiğimizde yaklaşık 10 bine yakın insan iskeleti üzerinde çalışma yapacağız” açıklamasını yaptı. Proje sonucunda elde edilen veriler, dünya genelindeki araştırmacıların erişimine açılacak ve geçmişe dair bilgilerin daha hızlı bir şekilde karşılaştırılabilmesine olanak verecek. Aytek, “Dijitalleştirdiğimiz verileri, bilim dünyasına sunarak Anadolu’nun tarihi ve arkeolojik zenginliklerini daha geniş bir kitle ile paylaşmayı amaçlıyoruz” dedi.
Projede yer alan yüksek lisans öğrencisi Aybüke Yeşilada, dijital modelleme ile tanışmasının lisans dönemine dayandığını ifade ederek, yaptığı taramalarla ilgili bilgi veriyor. Yeşilada, “Üç boyutlu modelleme ile tanışmam lisans bitirme tezimde gerçekleşti. Şimdi buna bir arşivleme projesi ile devam etmek istiyorum” dedi. Projede kullanılan dijital arşivleme yöntemleri hakkında bilgi veren Yeşilada, “Bu arşivi oluşturmak için fotogrametri ve lidar gibi çeşitli yöntemlerden faydalanıyoruz. Erişimi kolaylaştırmak ve materyalleri doğru bir şekilde aktarmak için çalışmalar yapıyoruz” şeklinde konuştu.
DİJİTAL ARŞİV YENİ BİR DÖNEM GETİRİYOR
Dijital arşiv oluşturma projesi yalnızca Türkiye’nin değil, dünya çapında bilimsel araştırmalara kapı açacak ve antropoloji ile arkeoloji alanında yeni bir dönemi başlatacak. Bu dijital arşiv sayesinde Anadolu’nun zengin arkeolojik mirası daha geniş bir kitleye tanıtılacak ve uluslararası bilim iş birliklerine katkı sağlanacak.
