ABD’DE HÜKÜMET KAPANMA TEHDİDİNE SON VERMEK İÇİN ADIM ATTILAR
Pazar günü, ABD Senatosu, hükümetin kapanışını sona erdirmek amacıyla önemli bir adım attı. Ilımlı Demokratların oluşturduğu bir grup, sağlık hizmeti sübvansiyonlarının uzatılacağına dair kesin bir garanti olmadan ilerlemeyi kabul etti. Ancak bu durum, sağlık hizmetleri konusunda daha fazla mücadele edilmesi gerektiğini savunan birçok Demokratın tepkisini çekti. Usul gerekliliklerine dair ilk adım olarak yapılan oylamada, Senato, hükümeti finanse etmeye yönelik uzlaşı yasasını ilerletme kararı alarak, 1 Ocak’ta sona erecek Uygun Fiyatlı Sağlık Hizmeti Yasası’na (Affordable Care Act) dair vergi kredilerinin uzatılması için ayrı bir oylama yapma konusunda 60’a 40 oyla karar verdi. Demokratların sürece itiraz etmesi halinde nihai onayın alınması birkaç gün alabileceği belirtiliyor.
ANLAŞMA, SAĞLIK SÜBVANSİYONLARI GARANTİSİ İÇERMİYOR
Anlaşma, Demokratlar tarafından yaklaşık altı haftadır talep edilen sağlık hizmeti sübvansiyonlarının uzatılmasına dair bir garanti içermediği için tepki topladı. New York Senatörü ve Demokratların lideri Chuck Schumer, sekiz Demokrat senatör dışında tüm meslektaşlarıyla birlikte pakete karşı oy kullandı. Üç eski vali ve New Hampshire senatörleri Jeanne Shaheen ve Maggie Hassan ile Maine’den bağımsız Senatör Angus King, Pazar günü altı haftalık çıkmazı sona erdirdi. Bahsi geçen isimler, sağlık vergi kredilerinin uzatılması için Aralık ortasında bir oylama yapılması karşılığında, iki partili yıllık harcama yasasının ilerletilmesi ve hükümetin kalan fonlarının Ocak ayı sonuna kadar uzatılması üzerinde anlaştılar.
KAPANMADAN ETKİLENEN GÜVENLİK VE ÖDEMELER
Söz konusu anlaşma, 1 Ekim’de başlayan kapanma sürecinde Trump yönetimi tarafından gerçekleştirilen kamu çalışanı işten çıkarmalarının geri alınmasını, ayrıca federal çalışanların geçmişe dönük maaşlarının ödenmesini öngörüyor. Senato Çoğunluk Lideri John Thune, anlaşmayı hızla destekleyerek onay sürecini başlatmak için acil bir oylama çağrısı yaptı. Ülkede kapanma sebebiyle meydana gelen uçuş aksaklıkları, milyonlarca Amerikalının gıda yardımlarının tehlikeye girmesi ve kamu çalışanlarının maaş alamaması gibi sorunların gündeme gelmesi üzerine Thune, “Artık harekete geçme zamanı” ifadelerini kullandı. Pazar akşamı Beyaz Saray’dan dönerken açıklamalarda bulunan Başkan Donald Trump, anlaşmanın desteklenip desteklenmediğine dair kesin bir ifade kullanmadı, ancak “Görünüşe göre kapanmanın sonuna yaklaşıyoruz” şeklinde konuştu.
BEŞ DEMOKRAT OY DEĞİŞTİRDİ
Shaheen, King ve Hassan dışında, Virginia’dan Demokrat Senatör Tim Kaine de anlaşmanın ilerletilmesine oyverdi. Illinois Senatörü Dick Durbin, Pensilvanya Senatörü John Fetterman ile Nevada senatörleri Catherine Cortez Masto ve Jacky Rosen da “evet” oyu verenler arasında yer aldı. Ilımlı Demokratlar, müzakerelerde yer alan 10-12 Demokrat senatörden daha fazlasını destek bulmayı beklerken, sonunda sadece beş Demokrat oy değiştirdi ve bu durum Cumhuriyetçilerin ihtiyaç duyduğu tam sayıya ulaşmalarını sağladı. King, Cortez Masto ve Fetterman, 1 Ekim’den bu yana hükümetin açılması yönünde oy kullanıyorlardı. Oylama, Pazar akşamı geçici olarak ertelendi çünkü harcama yasalarını sıkça eleştiren üç muhafazakâr Cumhuriyetçi senatör, oylarını bekletti ve Thune ile görüşmeler yaptı. Lee, Trump ile yaptı görüşmenin ardından “evet” dediklerini paylaştı. Texas’tan Cumhuriyetçi Senatör Cornyn ise kritik 60. oyu vermek için Teksas’tan uçarak geri döndü.
SCHUMER KATILIM GÖSTERMEDİ
Demokratlar, öneriyi değerlendirmek amacıyla iki saatten fazla toplandıktan sonra Schumer, bunu “vicdanen destekleyemeyeceğini” belirtti. Mart ayında hükümetin açık kalması için yapılan oylamada partisinden tepki alan Schumer, Demokratların, sağlık hizmetleri konusunda “alarm zillerini çaldığını” ifade etti. “Mücadeleyi bırakmayacağız” diyerek durumu özetleyen Vermont’tan bağımsız senatör Bernie Sanders da mücadeleden vazgeçmeyi “korkunç bir hata” olarak nitelendirdi. Connecticut’tan Demokrat Senatör Chris Murphy de benzer bir görüş belirterek, son seçimlerde halkın büyük çoğunlukla Demokratlara oy vererek “direnmeleri için açık bir mesaj gönderdiğini” söyledi.
İKİ PARTİLİ ANLAŞMA GÜNDEMDE
Demokratlar, sağlık sigortasını erişilebilir hale getiren vergi kredilerinin uzatılması konusunda hükümetin yeniden açılması talebinde 14 kez direnmişti. Cumhuriyetçiler, sağlık hizmetleri konusunda müzakerelere yönelik herhangi bir görüşme yapmayacaklarını belirtirken, parti liderleri ılımlı gruplarla uzlaşma arayışına girdi. Anlaşma, Senato Tahsisatlar Komitesi tarafından üzerinde uzlaşı sağlanan iki partili yasa tasarılarını içeriyor; bu tasarımlar, gıda yardımı ve gaziler programları gibi kamu alanlarının finansmanını sağlamayı amaçlıyor. Diğer tüm fonlar da Ocak sonuna kadar uzatılacak ve bu da yasa koyuculara kalan harcama yasalarını tamamlamak için yeterli zaman tanıyacak.
DEMOKRATLARDAN AÇIK TEPKİ
Temsilciler Meclisi’ndeki Demokratlar, Senato’ya hızla eleştiri yöneltti. Kongre İlerici Grup Başkanı Greg Casar, sağlık hizmeti maliyetlerini azaltma amacını taşımayan bir anlaşmanın, milyonlarca Amerikalıdan mücadele bekleyen Demokratlara “ihanet” olduğunu belirtti. Casar, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Cumhuriyetçilerden yalnızca küçük bir söz almak bir uzlaşma değil, teslimiyettir” diyerek durumu eleştirdi. “Milyonlarca aile bunun bedelini ödeyecek” açıklamasında bulundu.
SAĞLIK HİZMETLERİ TARTIŞMASI DEVAM EDİYOR
İki partinin Aralık ayında Senato’da yapılacak oylamadan önce sağlık sübvansiyonları konusunda ortak bir zemin bulup bulamayacağı belirsizliğini koruyor. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, bu konuyu kendi parti gündeminde yer vermeyeceğini söyledi. Bazı Cumhuriyetçiler, COVID-19 döneminden kalan vergi kredilerinin uzatılmasına sıcak bakarken, aynı zamanda bu sübvansiyonların kimlere verileceğine dair yeni sınırlamalar getirilmesini talep ediyorlar. Aralarında Trump’ın da olduğu Cumhuriyetçiler, bu tartışmayı yasayı eleştirmek için bir fırsat olarak kullanmayı planlıyor.
KAPANMANIN ETKİLERİ DERİNLEŞİYOR
Öte yandan, hükümetin kapanmasının sonuçları her geçen gün daha da derinleşiyor. Uçuş takip sitesi FlightAware’e göre, ABD’de Pazar günü 2.000’den fazla uçuş iptali gerçekleşti; ayrıca 7.000’den fazla uçuşta gecikmeler yaşandı. Maliye Bakanı, hükümet yeniden açılmadığı takdirde Şükran Günü öncesi hava trafik akışının “neredeyse tamamen durma noktasına geleceğini” duyurdu. Kapanma nedeniyle açılan hukuki süreçler dolayısıyla Ek Gıda Yardımı Programı (SNAP) kapsamında on milyonlarca kişiye gıda yardımları gecikmeye uğradı. Washington’da maaş alamayan on binlerce kamu çalışanının bulunduğu bölgede, Capital Area Gıda Bankası, bu mali yıl için planladığından %20 daha fazla, yani toplamda 8 milyon ek öğün dağıtacağını açıkladı.