
KARA BİR GÜN OLARAK TARİHE GEÇTİ
6 Şubat 2023, Türkiye’nin kolektif hafızasında derin yaralar bırakan, asrın felaketi olarak adlandırılan büyük depremlerin meydana geldiği karanlık bir gün oldu. Kahramanmaraş merkezli oluşan ve geniş bir alanda yıkıma yol açan bu felaket, binlerce insanın hayatını kaybetmesine sebep oldu. Depremin hemen ardından tüm Türkiye toplumsal bir dayanışma ile harekete geçti ve depremin 2. yılında, yıkılan konutlar yerlerine artık yepyeni yapılar inşa ediliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından sağlanan bilgilere göre, TOKİ’nin koordinesinde Emlak Konut GYO ve Yapı İşleri Genel Müdürlüğü iş birliğiyle depremden etkilenen 11 ilde kapsamlı bir yeniden inşa süreci sürüyor.
YENİ KONUTLAR HAK SAHİPLERİNE TESLİM EDİLDİ
Toplamda 174 farklı bölgede kurulan 3 bin 481 şantiyede, 182 bin kişi çalışmalarını sürdürüyor. Bu şantiyelerin 1900’ü şehir konutları, 1581’i ise köy evleri için faaliyet gösteriyor. Şu ana kadar deprem bölgesinde 169 bin 171 konut, 149 iş yeri ve 32 bin 260 köy evi, toplamda 201 bin 580 konut hak sahiplerine teslim edildi. 2024 yılının sonuna kadar teslim edilmesi beklenen konut sayısı ise 358 bin 859 olarak belirlenirken, 31 bin 307 iş yeri ve 62 bin 817 köy evi ile birlikte toplamda 452 bin 983 bağımsız birimin tamamlanarak hak sahiplerine ulaştırılması öngörülüyor.
DEPREM BÖLGESİNDE TESLİM EDİLEN KONUTLAR
Yapılan çalışmalar doğrultusunda, Adana’da 6 bin 700 konut ve 117 köy evi olmak üzere toplamda 6 bin 817 konut hak sahiplerine verildi. Bu yıl sonuna kadar 11 bin 899 konut, 89 iş yeri ve 534 köy evi olmak üzere toplamda 12 bin 522 konut ve iş yeri teslim edilecek. Adıyaman’da 27 bin 433 konut ve 3 bin 973 köy evi olmak üzere toplam 31 bin 406 konut hak sahiplerine ulaştırıldı. Yıl sonuna kadar 30 bin 835 konut, 2 bin 580 iş yeri ve 10 bin 158 köy evi ile birlikte toplamda 43 bin 573 konut ve iş yerinin hak sahiplerine teslim edilmesi planlanıyor.
İHALELER VE YENİ YAPILAR DEVAM EDİYOR
Diyarbakır’da 7 bin 665 konut, 255 köy evi olmak üzere toplam 7 bin 920 konut teslim edildi. Yıl sonuna kadar 16 bin 27 konut, 251 iş yeri ve 1299 köy evi olmak üzere toplamda 17 bin 577 konut ve iş yeri daha teslim edilecek. Elazığ’da 8 bin 149 konut, 685 köy evi olmak üzere toplam 8 bin 834 konut teslim edildi. Bu yılın bitişine kadar 10 bin 261 konut, 87 iş yeri, 2 bin 794 köy evi ile birlikte toplam 13 bin 142 konut ve iş yeri hak sahiplerine verilecek. Gaziantep’te 19 bin 428 konut, 52 iş yeri ve 2 bin 995 köy evi olmak üzere toplam 22 bin 475 konut teslim edildi. Yıl sonuna kadar 23 bin 694 konut, 1219 iş yeri ve 4 bin 587 köy evi ile toplamda 29 bin 500 konut ve iş yeri teslim edileceği öngörülüyor.
HATAY VE KAHRAMANMARAŞ’TA BÜYÜK İVME
Hatay’da ise 40 bin 586 konut, 27 iş yeri ve 5 bin 554 köy evi olmak üzere toplam 46 bin 167 konut teslim edildi. Yıl sonuna kadar 133 bin 382 konut, 9 bin 103 iş yeri ve 10 bin 763 köy evi ile toplamda 153 bin 248 konut ve iş yerinin hak sahiplerine teslim edilmesi hedefleniyor. Kahramanmaraş’ta 24 bin 420 konut, 30 iş yeri ve 10 bin 180 köy evi olmak üzere toplam 34 bin 630 konut teslim edildi. Yıl sonuna kadar 53 bin 976 konut, 6 bin 397 iş yeri ve 13 bin 814 köy evi ile toplam 74 bin 187 konut ve iş yerinin teslim edilmesi bekleniyor.
TARİHİ DOKULARA ÖZEN GÖSTERİLİYOR
Kilis’te 1713 konut, 4 iş yeri ve 439 köy evi ile toplamda 2 bin 156 konut teslim edildi. Yıl sonuna kadar 1854 konut, 4 iş yeri ve 1003 köy evi olmak üzere toplamda 2 bin 861 konut ve iş yeri hak sahiplerine verilecek. Malatya’da ise 20 bin 212 konut, 20 iş yeri ve 6 bin 93 köy evi olmak üzere toplam 26 bin 325 konut teslim edildi. Yıl sonuna kadar 55 bin 496 konut, 10 bin 714 iş yeri ve 13 bin 210 köy evi ile toplam 79 bin 420 konut ve iş yeri hak sahiplerine ulaştırılacak. Osmaniye’de 6 bin 391 konut, 6 iş yeri ve 940 köy evi olmak üzere toplam 7 bin 337 konut teslim edildi. Yıl sonuna kadar 9 bin 366 konut, 760 iş yeri ve 2 bin 92 köy evi ile toplamda 12 bin 218 konut ve iş yeri teslim edileceği öngörülüyor. Şanlıurfa’da 6 bin 474 konut, 10 iş yeri ve 1029 köy evi olmak üzere toplamda 7 bin 513 konut hak sahiplerine ulaştı. Yıl sonuna kadar 12 bin 69 konut, 103 iş yeri ve 2 bin 563 köy evi ile toplam 14 bin 735 konut ve iş yeri daha teslim edilecek.
Deprem bölgesinde bugüne kadar 32 bin 260 köy evi tamamlandı. 2025 yılı sonunda ise deprem bölgesinde 62 bin 817 köy evinin teslim edilmesi hedefleniyor.
RESTORASYON VE ATIK DÖNÜŞÜMÜ ÇALIŞMALARI
Ayrıca, Hatay’da Uzun Çarşı’da üç etapta toplam 722 iş yeri inşa ediliyor. Habib-i Neccar Camii tarihi dokusuna uygun şekilde inşa ediliyor. Kemalpaşa Caddesi çevresinde 394 iş yerinin kurası çekiliyor. Kurtuluş Caddesi’nde 123 iş yeri ve 69 konutun yapımına başlandı. Kahramanmaraş’ta Dulkadiroğlu ilçesindeki Kapalı Çarşı’da 122’si tescilli kültür varlığı olan 140 dükkanın restorasyonu devam ediyor. Tarihi Demirciler Çarşısı’nda ise 76 iş yerinin yapımına başlanacak. Adıyaman’da tarihi kent meydanı yeniden inşa ediliyor. Malatya’da Şire Pazarı, Kuyumcular Çarşısı, Yüzüncü Yıl ve Bakırcılar Çarşısı gibi tarihi alanlar, konutlar ve ofisler ile camiler ve tarihi hamamlar kentin dokusuna uygun şekilde restore ediliyor. Bakanlık, enkaz atıklarını da dönüştürüyor. Bu kapsamda, 11 ilde 100 milyon metreküp enkaz atığı Sıfır Atık yaklaşımıyla Hatay ve Kahramanmaraş’taki atık ayrıştırma merkezlerinde beton, tuğla, demir, cam ve çelik olarak ayrıştırıldı ve bu atıklar şehirlerin yeniden inşasında değerlendirildi.