
İŞÇİLERİN ERKEN EMEKLİLİK İŞLEMLERİ
Birçok çalışan erken emekli olmanın yollarını arıyor. Erken emeklilik isteyenler belirli şartlar altında emeklilik tarihlerini öne çekebiliyor. Bu koşullar altında emeklilik tarihi, 6 yıl kadar öne çekilebiliyor. Kadınlar için çocuk sahibi olmanın avantajı, 6 yıl erken emekliliğin kapılarını açıyor. “Peki doğum borçlanması nasıl yapılacak?”, “Evlat edinenler yapabiliyor mu?”, “Staj yapan anneler nasıl EYT’li oluyor?”, “Bu yıl başvuran kaç lira kazanacak?” gibi sorular merak ediliyor.
DOGUM BORÇLANMASI HAKKINDA BILGILER
Sosyal güvenlik sistemimize göre emeklilik için prim ödenmesi gerekiyor. Çalışarak, kendi işini yaparak veya isteğe bağlı sigorta ile SGK’ya her ay prim ödeniyor. Bunun dışında borçlanma yöntemi ile prim kazanma fırsatı da mevcut. Anneler, sigortalı olduktan sonra dünyaya gelen üç çocukları için borçlanma yaparak 2.160 gün (6 yıl) kazanıyor.
Doğum borçlanması yapabilenler arasında SSK’lı olanlar, kendi işini yapan Bağ-Kur’lular ve memur olan anneler bulunuyor. “İsteğe bağlı sigorta ödeyerek Bağ-Kur’lu olanlar da yapabilir.” şeklinde bilgi veriyor. Bonçlanma için prim şartı yok. Ancak doğumların, ananın ilk sigortalı olduğu tarihten sonra gerçekleşmesi gerekiyor. Borçlanma yapılması için o sürelerde çalışılmaması, yani primlerin ödenmemiş olması gerekiyor. Her çocuk için 2 yıl prim kazanılıyor ve eğer çocuğun doğumundan sonraki 2 yıl içinde çalışılmadıysa bu süre borçlanma ile kapatılabiliyor.
BORÇLANMA SÜRECİ VE ŞARTLARI
Doğum borçlanması, erken emeklilik sağlar. Yılını ve yaşını doldurmuş olan bir annenin 2160 gün primi eksikse 6 yıl süreyle çalışıp prim ödemesi gerekirken, 3 çocuğu varsa doğum borçlanması sayesinde bu 6 yıllık primi toptan ödeyebilir ve 6 yıl erken emekli olabiliyor. Emeklilik yaşının dolmasına yakın bir dönemde borçlanma yapmak uygun kabul ediliyor.
Daha kısa süre borçlanma da mümkün. Örneğin, 2 yıllık bir boşluğu olan anne, buna karşılık sadece ihtiyaç duyduğu kadar gün borçlanabilir. 1 çocuk için 720 gün borçlanma üst sınırını gösteriyor. İsteyen 100 gün de borçlanma yapabiliyor. Staj süreci de avantajlar sağlıyor; staj ya da çıraklıkta geçen süreler emeklilikten sayılmıyor, ama anneler staj sigortası sonrası dünyaya gelen çocukları için borçlanma yapabiliyor. Staj sonrası borçlanma, işe giriş tarihini de geriye çekiyor.
İkiz ya da üçüz doğumlarda da tek çocuk borçlanması yapılabiliyor. Burada önemli olan çocuk sayısı değil, doğum sayısıdır. En az borçlanma tutarı, brüt asgari ücretin yüzde 32’si kadar oluyor ve 2024 yılı için en düşük aylık tutar 6.400 TL olarak belirleniyor. Evlat edinenler de bu süreçten yararlanabiliyor.
BORÇLANMA BAŞVURUSU VE ÜCRETLER
Evlat edinme sürecinde, 2 yaşını doldurmamış çocuğu eşiyle birlikte veya tek başına evlat edinen sigortalılar, doğum borçlanması yapma hakkına sahip. Genel olarak, borçlanma maliyetlerinin brüt asgari ücretin yüzde 32’si kadar olması dikkat çekiyor. Asgari ücretin artmasıyla birlikte borçlanma tutarları da yükselebiliyor. 2024’te aylık ödeme 6.400 TL olarak belirlenmiş durumda.
Bununla birlikte, emeklilik için daha fazla ödeme yapmamak adına, Aralık sonuna kadar borçlanma başvurusu yapılması gerekiyor. Başvurular e-devlet üzerinden de gerçekleştirilebiliyor. Ödemelerin iki ay sonra olacağı için, kazançlı emeklilik için sadece başvuru yeterli. Ancak zamanında ödeme yapılmazsa, başvuru iptal olur ama hak kaybı olmaz.