E-Haberler 
İHRACATTA GERI DONEN URUNLER VE DENETIMLER
Tarım ve Orman Bakanlığı, ihracat aşamasında geri gelen ürünlerin geri dönüş sebeplerine göre resmi kontrollerini yapıyor. Mevzuata uygun bulunmayan ürünlerin ise ülkeye girişine izin verilmeden imha edildiği belirtiliyor. AA muhabirinin elde ettiği bilgilere göre, pestisit kalıntılarının tespitine yönelik olarak hasat öncesi üretim alanlarında, hasat sonrasındaki hal giriş noktalarında, paketleme tesislerinde ve satış yerlerinde denetimler yapılıyor. İhracata konu olan ürünler için ihracat öncesi pestisit denetimleri de devam ediyor. Pestisit kalıntısı tespiti için alınan numunelerin analizi, cihazın tespit edebildiği toplam aktiflerin araştırılmasıyla gerçekleştiriliyor. Bir numunede belirtilen 400-800 etken madde için analiz yapılarak kalıntılar aranıyor. Analiz sonrası mevzuata uygun olmayan kalıntı düzeyinin tespiti ya da tavsiye dışı kullanım belirlenirse, üretici ve gıda işletmecilerine idari yaptırım uygulanıyor.
PESTISIT KALINTISI ORANLARI AZALIYOR
Bu kapsamda, 2021-2023 yılları arasında hasat öncesi, hasat sonrası gıda işletmeleri ve ihracat öncesi tüm gıda zincirinde toplam 250 bin numune alınarak analiz yapıldı. Analiz sonuçları, pestisit kalıntı oranının son üç yılda yüzde 35 oranında azaldığını gösteriyor. Ayrıca, Avrupa Birliği (AB) Gıda ve Yemde Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) bildirimleri de yüzde 54 oranında düştü. Türkiye, AB mevzuatını dikkate alarak kendi düzenlemelerini güncelliyor ve yurt içi tüketim, ihracat ve geri dönen ürünlerin kontrollerini yapıyor. RASFF bildirimleri ise “ulusal temas noktaları” tarafından takip ediliyor, gelen bildirimler çabuk incelenip hatanın kaynağı tespit edilmeye çalışılıyor. Her RASFF bildirimi için ayrı takip ve izlenebilirlik denetimleri yapılıyor, bildirime konu ürünler için resmi kontroller artırılıyor.
Türkiye, 200’den fazla ülkeye 2 binden fazla tarımsal ürün ihraç ederken, pestisit kalıntısı nedeniyle bildirimi yapılan ürün miktarının, toplam ihraç edilen ürün miktarına oranı binde 1-2 seviyelerine ulaşıyor. Geçen yıl ihracatı yapılan 4,6 milyon ton taze meyve ve sebzeden sadece 6 bin tonu geri dönerken, bu oranın toplam geri dönen ürün miktarı yüzde 0,19 olarak hesaplandı. Antep fıstığı için fazla aflatoksin nedeniyle bu yıl 1320 sevkiyattan 15’i, kuru incirde ise fazla aflatoksin ve okratoksin nedeniyle 4 bin 836 sevkiyattan 49’u geri gönderildi. Kuru kayısıda fazla kükürt dioksit sebebiyle son dört yılda 17 bin 686 ton üründen 41,5 tonu geri döndü. Özellikle Rusya’nın bitki sağlığı kontrolleri nedeniyle Türkiye’de bilinen bitki karantinası zararlısı tespitleri sebebiyle taze meyve-sebzeler geri gönderiliyor.
İhracat aşamasında geri gelen ürünler, gerekçelerine göre Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sıkı resmi kontrollerden geçiriliyor. İlgili gümrük müdürlüğü talep ettiğinde il tarım ve orman müdürlükleri gerekli kontrolleri yapıyor. Böylece ihraç edilen ürün ile geri dönen ürünün aynı olup olmadığı kontrol ediliyor. Ürünün bozulma, küflenme veya böceklenme durumu muayene ediliyor. Yapılan kontroller sonucunda mevzuata uygun olmayan ürünlerin ülkeye girişi, başka bir ülkeye gönderilmesi ya da başka bir şekilde değerlendirilmesine izin verilmeden imha ediliyor. Ayrıca organik tarım yapan üreticiler de il tarım ve orman müdürlükleri tarafından denetleniyor. Bu süreçte Bakanlık, 2008-2024 yılları arasında çiftçi, pazar ve satış yeri kategorileri dahil olmak üzere toplam 73 bin 221 denetim gerçekleştirdi.
