
TÜRKİYE’NİN LİDERLİĞİNDE ORTAK MEKTUP GİRİŞİMİ
Türkiye’nin önderliğinde, 52 ülke ile birlikte iki uluslararası ve bölgesel kuruluş, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) İsrail’e silah ve mühimmat sevkiyatının durdurulması için tedbir talep etti. Diplomatik kaynaklardan alınan bilgilere göre, Türkiye, İsrail’e silah ve mühimmat satışının durdurulmasını sağlamak amacıyla uluslararası farkındalığı artırmak için BM bünyesinde ortak mektup girişimi başlattı. Bu girişim, 19 Temmuz 2024 tarihinde Uluslararası Adalet Divanı tarafından verilmiş olan istişari görüşün uygulanması amacıyla, Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu 124 ülkenin olumlu oyuyla 18 Eylül 2024 tarihinde BM Genel Kurulu’nda kabul edilen bir kararla desteklenmiş oldu.
Söz konusu kararla birlikte, tüm ülkelere işgal altındaki Filistin topraklarında kullanılabileceği yönünde makul gerekçeler olduğunda, İsrail’e silah, mühimmat ve ilgili teçhizat tedarikinin ya da sevkiyatının durdurulması yönünde tedbirler almaları önerildi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın önerisi çerçevesinde başlatılan bu ortak mektup girişimi, uluslararası insani hukuk ve insan hakları dahil olmak üzere uluslararası hukuk ihlalleri yaşanırken, İsrail’e yapılan silah ve mühimmat satışının durdurulmasını hedefliyor. Mektupta, Gazze başta olmak üzere işgal altındaki Filistin topraklarındaki, Lübnan’da ve Orta Doğu’nun diğer bölgelerinde artan şiddet ve hukuksuzluk konusunda derin endişeler dile getiriliyor. Bu ihlaller sonucunda çoğunluğunu kadın ve çocukların oluşturduğu sivil kayıpların arttığına dikkat çekilerek, bu tehlikeli sürecin durdurulması için acil önlemlerin alınması çağrısında bulunuluyor.
Mektupta, uluslararası topluma İsrail’e silah ve mühimmat tedarikinin durdurulması çağrısı yapılarak, BMGK’den bu konuda tedbir alması talep edildi. Girişim, 1 Kasım’da BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, BMGK’nın kasım ayı dönem başkanı olan İngiltere ve BM Genel Kurul Başkanı Philemon Yang’a iletildi. Türkiye, İsrail’in Gazze dahil bölgede uyguladığı savaş politikası doğrultusunda bu ülkeye yapılan silah ve mühimmat tedarikinin durdurulmasının, uluslararası toplumun hukuki ve vicdani bir yükümlülüğü olduğuna inanıyor.
Türkiye’nin öncülüğündeki ortak mektup girişimine 52 ülke ile Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı da imza attı. İmzalayan ülkeler arasında Türkiye, Filistin, Bahreyn, Bangladeş, Birleşik Arap Emirlikleri, Bolivya, Brezilya, Brunei Darusselam, Burkina Faso, Cezayir, Cibuti, Çin Halk Cumhuriyeti, Endonezya, Fas, Gambiya, Güney Afrika, Irak, İran, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Kolombiya, Komorlar Birliği, Kuveyt, Küba, Libya, Lübnan, Maldivler, Malezya, Meksika, Mısır, Moritanya, Namibya, Nijerya, Nikaragua, Norveç, Pakistan, Rusya, Saint Vincent ve Grenadinler, Sao Tome ve Principe, Senegal, Somali, Sudan, Suudi Arabistan, Şili, Tunus, Umman, Ürdün, Venezuela, Vietnam, Yemen ve Zimbabve bulunmaktadır.